Thứ Ba, 25 tháng 8, 2009
Nghĩ mà trực cười
"Nghĩ mà trực cười, miền đì buôn mà họ bắt miền ở trù" Lão vừa đi vừa liên tục lẩm bà, lẩm bẩm trong miệng một cách nghiêm cẩn như ngẩm nghĩ một điều gì tâm đắc lắm. Rồi Lão mĩm cười một cách độ lượng khoan khoái, nụ cười viên mãn như của một vị chân tu đã hoát nhiên đại ngộ. Ngày nào cũng thế, trên vai chiếc đòn gánh với hai đầu hai chồng rổ cá nặng trĩu, đôi chân gầy guộc, đen bóng của Lão chạy thoăn thoắt trên đường làng. Thỉnh thoảng có người gọi mua, Lão lại dừng chân đặt gánh cá xuống để cho vài người dân quê chọn mua, có người trả giá rẻ quá, Lão lại lẩm bẩm "Người tra không có trét à!" Lão lại vội vã đặt đội quang gánh lên vai chạy tiếp kẻo sợ cá ươn và cho kịp buổi chợ. Lúc đã bán xong gánh cá Lão lại thong dong ngược trở về nhà và không quên lẩm bà lẩm bẩm trong miệng: "Nghĩ mà trực cười, miền đì buôn mà họ bắt miền ở trù" rồi Lão lại nở một nụ cười mãn nguyện, đại lượng, khoan dung như vị cao tăng đã đắc đạo. Một lần bọn tôi quá thắc mắc với câu lẩm bẩm của Lão, bèn mon men đến dò hỏi khi Lão ngồi nghỉ bên vệ đường. Hóa ra thế này: Thuở ấy còn chiến tranh, có một lần Lão đi bán cá, bị cảnh sát tình nghi lão giả danh bán cá để làm liên lạc cho cách mạng nên bắt Lão về đồn giam 3 ngày, sau khi xét hỏi thấy Lão chất phát, hồn nhiên vô tội như một vị thiên thần nên tha cho Lão về nhà. Trở về Lão tiếp tục đi buôn cá, nhưng Lão cứ thắc mắc mãi, không hiểu tại sao người ta bắt Lão để làm gì, và người ta hỏi Lão những câu mà Lão chưa từng nghe bao giờ và không thể hiểu được. Bởi vì suốt đời Lão, Lão đâu có biết thế nào là hoạt động, thế nào là cách mạng, thế nào là liên lạc, thế nào là tài liệu... Lão chỉ biết mua con cá người ta đánh bắt được từ biển khơi giá 9 đồng thì Lão phải bán 10 đồng thì Lão mới có củ khoai, củ sắn, có lon gạo để ăn, để nuôi vợ nuôi con. Vậy thôi, tối giản vậy thôi. Cho nên Lão nghĩ không ra việc cảnh sát bắt Lão 3 ngày để làm gì!!! Do đó Lão trực cười, có nghĩa là Lão nực cười cho cái chuyện vu vơ của cuộc đời, của mấy cha cảnh sát bỏ công theo dõi để bắt Lão mà giam 3 ngày; cho ăn cho uống, mà lại không sinh ra cái lợi cái lộc chi cả. Từ đó Lão thương hại cho con người, cho mấy cha cảnh sát kia tội nghiệp, u minh, đa nghi, đa hoặc, vô công, rỗi nghề... Bởi vì việc Lão đi buôn cá là đi buôn cá, buôn cá để kiếm chút sắn, chút khoai, hằng ngày Lão đi buôn là quá rõ ràng, dân cả mấy cái làng này ai mà chẳng biết Lão, là chuyện sờ sờ ra đó thế mà lại bắt Lão đi ở trù (tức là ở tù). Và sau khi không thể nghĩ ra được chuyện gì đã xảy ra, và tại sao lại xảy ra như thế Lão lại mĩm cười độ lượng, khoan dung, không oán trách giận hờn, không dính mắc chi với chuyện ở tù 3 ngày đó nữa, Lão lại lẩm bẩm: "Nghĩ mà trực cười, miền đì buôn mà họ bắt miền ở trù".
Thứ Hai, 10 tháng 8, 2009
Sắc Phong của Triều đình
SẮC PHONG PHỤNG NGHỊ ĐẠI PHU
承
天興運
皇帝制曰朕惟立政用人宜舉考功之典量材定位用旌治事之能咨爾原內務清慎司主事丁光忄宁行檢足觀材器可取有猷有為有守政術攸宜曰清曰慎曰勤官箴是迪敏幹洵堪底績明揚宜簡在庭茲特賞陞奉議大夫正五品錫之誥命尚其無曠厥司勉咸勤於趨事式欽成命永無斁於承庥欽哉 .
成泰玖年貳月初参日
敕命之寶
Phiên âm:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế chế viết:
Trẫm duy lập chính, dụng nhân nghi cử khảo công chi điển. Lượng tài định vị, dụng tinh trị sự chi năng. Tư, nhĩ nguyên Nội vụ Thanh Thận Ty Chủ sự Đinh Quang Trữ, hạnh kiểm túc quan, tài khí khả thủ. Hữu du, hữu vi, hữu thủ chính thuật, tu nghi: Viết thanh, viết thận, viết cần, quan châm thị địch. Mẫn cán tuân kham để tích minh dương nghi giản tại đình. Tư đặc thưởng thăng Phụng Nghị Đại Phu, Chánh Ngũ Phẩm, tích chi. Cáo mệnh, thượng kỳ vô khoáng quyết ti miễn hàm cần ư xu sự. Thức khâm thành mệnh, vĩnh vô dịch ư thừa hưu. Khâm tai!
Thành Thái cửu niên, nhị nguyệt tam nhật
SẮC MỆNH CHI BẢO
Dịch nghĩa:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế nói rằng:
Trẫm mưu nghĩ lập chính sự, dùng người theo cách cất nhắc cũng như khảo xét công lao theo điển lệ. Tuỳ theo tài mà đặt người đúng chỗ, dùng người có đức hạnh, tài năng để trị việc. Nghĩ rằng Ông Đinh Quang Trữ nguyên là Chủ sự Ty Thanh Thận Nội vụ, có hạnh kiểm tốt, giữ được tài khí. Ông là người làm việc có sách lược, có phương pháp, có giữ nơi chính thuật, nên nói rằng: Ông là người trong sáng, cẩn thận, cần mẫn, lấy làm gương cho các quan. Ông là vị quan mẫn cán xứng đáng được tuyên dương tại Triều đình. Nay đặc biệt sắc ban thưởng thăng chức Phụng Nghị Đại Phu, hàm Chánh Ngũ Phẩm. Ngõ hầu không bỏ thiếu chức trách của mình, hãy gắng sức, chuyên cần, kính cẩn tuân mệnh mãi không thôi. Hãy vâng kính!
Niên hiệu Thành Thái thứ 9, ngày mồng 3 tháng 2
(Đinh Dậu - 1897)
SẮC MỆNH CHI BẢO
SẮC PHONG TRIỀU LIỆT ĐẠI PHU
承
天興運
皇帝制曰朕惟立正用人宜舉考功之典量材定位用旌治事之能咨爾員外領户部郎中丁光忄宁行檢足觀材器可取有猷有為有守正術攸宜曰清曰慎曰勤官箴是迪敏幹洵堪底績明揚宜簡在庭兹特陞授朝列大夫從四品仍領該部郎中錫之誥命尚其無曠厥司勉咸勤於趨事式欽成命永無斁於承庥欽哉 .
維新参年参月貳 拾玖日
敕命之寶
Phiên âm:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế chế viết:
Trẫm duy lập chính, dụng nhân nghi cử khảo công chi điển. Lượng tài định vị, dụng tinh trị sự chi năng. Tư, nhĩ Viên Ngoại Lang lĩnh Hộ bộ Lang Trung Đinh Quang Trữ, hạnh kiểm túc quan, tài khí khả thủ. Hữu du, hữu vi, hữu thủ chính thuật, tu nghi: Viết thanh, viết thận, viết cần, quan châm thị địch. Mẫn cán tuân kham để tích minh dương nghi giản tại đình. Tư đặc thăng thụ Triều Liệt Đại Phu, Tòng Tứ Phẩm, nhung lĩnh Cai Bộ Lang Trung tích chi. Cáo mệnh, thượng kỳ vô khoáng quyết ti miễn hàm cần ư xu sự. Thức khâm thành mệnh, vĩnh vô dịch ư thừa hưu. Khâm tai !
Duy Tân tam niên, tam nguyệt nhị thập cửu nhật
SẮC MỆNH CHI BẢO
Dịch nghĩa:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế nói rằng:
Trẫm mưu nghĩ lập chính sự, dùng người theo cách cất nhắc cũng như khảo xét công lao theo điển lệ. Tùy theo tài mà đặt người đúng chỗ, dùng người có đức hạnh, tài năng để trị việc. Nghĩ rằng Ông Đinh Quang Trữ chức Viên Ngoại Lang lãnh Hộ Bộ Lang Trung, có hạnh kiểm tốt, giữ được tài khí. Ông là người làm việc có sách lược, có phương pháp, có giữ nơi chính thuật, nên nói rằng: Ông là người trong sáng, cẩn thận, cần mẫn, lấy làm gương cho các quan. Ông là vị quan mẫn cán, xứng đáng được tuyên dương tại Triều đình. Nay đặc biệt thăng chức Triều Liệt Đại Phu, hàm Tòng Tứ Phẩm, nhậm lãnh chức Cai Bộ Lang Trung. Ngõ hầu không bỏ sót chức trách của mình, hãy gắng sức, chuyên cần, kính cẩn tuân mệnh mãi không thôi. Hãy vâng kính !
Niên hiệu Duy Tân thứ 3, ngày 29 tháng 3
(Kỷ Dậu- 1909)
SẮC MỆNH CHI BẢO
SẮC PHONG TRUNG THUẬN ĐẠI PHU
承
天興運
皇帝制曰朕惟立正用人宜舉考功之典量材定位用旌治事之能咨爾從四品領兵部郎中丁光忄宁行檢足觀材器可取有猷有為有守正術攸宜曰清曰慎曰勤官箴是迪敏幹洵堪底績明揚宜簡在庭兹特寔授中順大夫該部郎中錫之誥命尚其無曠厥司勉咸勤於趨事式欽成命永無斁於承庥欽哉 .
維新陸 年参月貳 拾陸 日
敕命之寶
Phiên âm:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế chế viết:
Trẫm duy lập chính, dụng nhân nghi cử khảo công chi điển. Lượng tài định vị, dụng tinh trị sự chi năng. Tư, nhĩ Tòng Tứ Phẩm lĩnh Binh Bộ Lang Trung Đinh Quang Trữ, hạnh kiểm túc quan, tài khí khả thủ. Hữu du, hữu vi, hữu thủ chính thuật, tu nghi: Viết thanh, viết thận, viết cần, quan châm thị địch. Mẫn cán tuân kham để tích minh dương nghi giản tại đình. Tư đặc thực thụ Trung Thuận Đại Phu, Cai Bộ Lang Trung, tích chi. Cáo mệnh, thượng kỳ vô khoáng quyết ti miễn hàm cần ư xu sự. Thức khâm thành mệnh, vĩnh vô dịch ư thừa hưu. Khâm tai !
Duy Tân lục niên, tam nguyệt nhị thập lục nhật
SẮC MỆNH CHI BẢO
Dịch nghĩa:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế nói rằng:
Trẫm mưu nghĩ lập chính sự, dùng người theo cách cất nhắc cũng như khảo xét công lao theo điển lệ. Tùy theo tài mà đặt người đúng chỗ, dùng người có đức hạnh, tài năng để trị việc. Nghĩ rằng Ông Đinh Quang Trữ chức Viên Ngoại Lang lãnh Binh Bộ Lang Trung, có hạnh kiểm tốt, giữ được tài khí. Ông là người làm việc có sách lược, có phương pháp, có giữ nơi chính thuật, nên nói rằng: Ông là người trong sáng, cẩn thận, cần mẫn, lấy làm gương cho các quan. Ông là vị quan mẫn cán, xứng đáng được tuyên dương tại Triều đình. Nay đặc cách sắc phong cho thực thụ chức Trung Thuận Đại Phu, Cai Bộ Lang Trung. Ngõ hầu không bỏ sót chức trách của mình, hãy gắng sức, chuyên cần, kính cẩn tuân mệnh mãi không thôi. Hãy vâng kính !
Niên hiệu Duy Tân năm thứ 6, ngày 26 tháng 3
(Nhâm Tý- 1912)
SẮC MỆNH CHI BẢO
SẮC PHONG TRUNG NGHỊ ĐẠI PHU
承
天興運
皇帝制曰朕惟人臣事上之忠垂老不渝素節王者推恩之典歸休因沛殊霑亶協穀辰載揚芝綍咨爾兵部郎中丁光忄宁行能可取材器足觀曰清曰慎曰勤觀箴是迪有猷有為有守政術攸宜考功方俟陟明引例已闻辭祿宜加章服用慰餘年兹準陞授中議大夫光祿寺卿休致錫之誥命尚其帶已新銜歸于舊里烏巾暇豫逍遙遊釣之樹邱鳩杖夷猶沐浴昇平之膏露欽哉 .
維新捌年拾壹月貳拾壹日
敕命之寶
Phiên âm:
Thừa
Thiên hưng vận,
Hoàng đế chế viết:
Trẫm duy nhân thần sự thượng chi trung, thùy lão bất du tố tiết. Vương giả suy ân chi điển. Quy hưu nhân bái thù triêm đản hiệp cốc thời tải dương chi phất. Tư, nhĩ Binh bộ Lang trung Đinh Quang Trữ hạnh, năng khả thủ, tài khí quan: Viết thanh, viết thận, viết cần quan châm thị địch. Hữu du, hữu vi, hữu thủ chính thuật. Du nghi khảo công phương sĩ trắc minh dẫn lệ, dĩ văn từ lộc nghi gia chương phục dụng uỷ dư niên. Tư, chuẩn thăng thụ Trung Nghị Đại phu Quang Lộc Tự Khanh hưu trí tích chi. Cáo mệnh thượng kỳ đái dĩ tân hàm quy vu cựu lý, ô cân hạ dự tiêu dao du điếu chi thọ Khâu, Cưu trượng di do mộc dục thăng bình chi cao lộ. Khâm tai !
Duy Tân bát niên, thập nhất nguyệt nhị thập nhất nhật.
SẮC MỆNH CHI BẢO
Dịch nghĩa:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế nói rằng:
Trẫm nghĩ việc dùng kẻ bề tôi trung để phụng sự người trên, đến khi già lão vẫn không biến đổi cái khí tiết trong sạch. Kẻ vương giả suy xét cái ân theo điển lễ. Người trở về hưu trí khác nhau chỉ ở chỗ thấm nhuần hợp với ngày tốt để nắm cái dây thừng cỏ chi lớn. Nghĩ rằng, Quan Binh Bộ Lang Trung Đinh Quang Trữ, giữ được đức hạnh, năng lực và tài khí xem xét, nên nói rằng: Ông là người trong sáng, cẩn thận, chuyên cần; lấy làm gương cho các quan. Ông là người làm việc có sách lược, có phương pháp, có giữ nơi chính thuật. Nên khảo xét công lao chờ để thăng quan rõ ràng theo luật lệ, nghe những lời tốt đẹp nên càng thêm sáng trong việc ủy thác, trọng dụng ông nhiều năm. Nay chuẩn sắc phong chức Trung Nghị Đại Phu Quang Lộc Tự Khanh lúc hưu trí. Ngõ hầu cái giải nầy lấy cái mới mà trở về nơi quê cũ vấn chiếc khăn đen nhàn hạ nơi cây Khâu, cầm gậy Cưu dự vào thú tiêu dao câu cá, ngoạn cảnh ung dung, tự do tắm gội ân trạch trong cảnh thăng bình. Hãy vâng kính !
Niên hiệu Duy Tân năm thứ 8, ngày 21 tháng 11
(Giáp Dần - 1914 )
SẮC MỆNH CHI BẢO
SẮC PHONG HÀN LÂM VIỆN THỊ GIẢNG HỌC SĨ
承
天興運
皇帝制曰朕惟君子顯親之孝莫大乎貽名朝廷錫類之恩必原其所自揆禮之稱緣情而推咨爾原授京畿水師中營知簿故丁克性乃光祿寺卿休致丁光忄宁之父完此秉彝食乎舊德教子則方以義能仕而勸之忠竇桂香濃識靈椿之蔭遠韓桐葉沃知福樹之根深顯道惟彰令果肆邦家之有慶鳳詔覃恩嘉乃子之能官鴻逵漸翼宜加顯號式發幽光玆特贈朝列大夫翰林院侍講學士錫之誥命於戲不朽者名既用光于泉壞尚篤其慶以長荷夫廕庥慰爾潛馨服玆湛渥欽哉
啟定元年拾貳月貳拾參日
敕命之寶
Phiên âm:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế chế viết:
Trẫm duy quân tử hiển thân chi hiếu mạc đại hồ. Di danh triều đình, tích loại chi ân tất nguyên kỳ sở tự quỹ lễ chi xưng, duyên tình nhi suy. Tư, nhĩ nguyên thụ Kinh Kỳ Thuỷ Sư Trung Doanh Tri Bạ cố Đinh Khắc Tính nãi Quang Lộc Tự Khanh hưu trí Đinh Quang Trữ chi phụ, hoàn thử bỉnh di thực hồ. Cựu đức giáo tử tắc phương dĩ nghĩa năng sĩ nhi cần chi trung, Đậu quế hương nùng, thức linh xuân chi ấm. Viễn Hàn đồng diệp ốc tri phúc thọ chi căn, thâm hiển đạo duy chương lệnh quả tứ bàn gia chi hữu khánh. Phụng chiếu đàm ân, gia nãi tử chi năng quan, hồng quỳ tiệm dực, nghi gia hiển hiệu thức phát u quang. Tư, đặc tặng Triều Liệt Đại Phu Hàn Lâm Viện Thị Giảng Học Sĩ, tích chi. Cáo mệnh Ư hi! bất hủ giả danh ký dụng quang vu tuyền hoại. Thượng đốc kỳ khánh dĩ Trừng Hà. Phù, ấm hưu uỷ nhĩ tiềm hinh phục tư trạm ốc, Khâm Tai !
Khải Định nguyên niên, thập nhị nguyệt nhị thập tam nhật
SẮC MỆNH CHI BẢO
Dịch nghĩa:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế nói rằng:
Trẫm nghĩ rằng người quân tử được hiển thân, để lại tên tuổi không gì to lớn hơn chữ hiếu. Triều đình ban cho các loại ân trạch ắt là ngay từ đầu tự mình đánh giá về lễ noi theo cái tình mà cất nhắc. Nghĩ rằng Ông Đinh Khắc Tính nguyên được trao cho chức Kinh Kỳ Thuỷ Sư Trung Doanh Tri Bạ là cố phụ của Quan trí sĩ Quang Lộc Tự Khanh Đinh Quang Trữ đã hoàn thành xong cái đạo thường của con người ta về bổng lộc. Cái đức xưa dạy con theo con đường nghĩa, lấy nghĩa có thể ra làm quan mà khuyến khích lòng trung. Hương thơm nồng thắm của cây quế họ Đậu cho biết cái ân trạch để lại của cội xuân. Lá ngô đồng mềm mại của nước Hàn xa xôi kia cho ta biết cái gốc rễ của sự thọ phúc. Làm cho cái đạo thêm sâu rộng duy chỉ có làm cho cái tên của mình rực rỡ ắt hẵn phải phơi bày cái niềm vui của nước nhà. Chiếu phượng ban ơn cho con của Ông có tài năng trong việc làm quan giúp mở ra dần dần con đường lớn, làm cho từ chỗ tối tăm trở nên sáng sủa. Nay, sắc đặc tặng chức Triều Liệt Đại Phu Hàn Lâm Viện Thị Giảng Học Sĩ. Ôi! Cái tên này còn mãi không mất, dùng để làm sáng mãi nơi dòng họ. Ngõ hầu dốc niềm vui nầy với Trừng Hà, che chở an ủi tháng ngày hưu trí ẩn dật của Ông được hương thơm mãi. Nay ban cho ân trạch. Hãy vâng kính !
Niên hiệu Khải Định năm đầu, ngày 23 tháng 12
(Bính Thìn - 1916)
SẮC MỆNH CHI BẢO
SẮC PHONG TÒNG TỨ PHẨM CUNG NHÂN
承
天興運
皇帝制曰朕惟臣子立身之節忠自孝移朝廷錫類之恩母以子貴榖辰亶協芝綍孔揚咨爾故阮氏爵乃光祿寺卿休致丁光忄宁之母莊潔凝微溫葯表則蘋蘩穀範端中饋之儀凡荻芳型克裕高門之廕成此令器晨彼碩人肆今大慶之年推恩所自嘉乃善根之積厥彼克昌載攷堯章式隆美報兹特贈從四品恭人錫之誥命於戲倚閭之望父矣乃及于成流根之報今兹永承無斁欽哉 .
啟定元年拾貳月貳拾参日
敕命之寶
Phiên âm:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế chế viết:
Trẫm duy thần tử lập thân chi tiết. Trung tự hiếu di triều đình tích loại chi ân. Mẫu dĩ tử quý, cốc thời đản hiệp chi phất Khổng dương. Tư: nhĩ cố Nguyễn Thị Tước nãi Quang Lộc Tự Khanh hưu trí Đinh Quang Trữ chi mẫu. Trang, khiết, ngưng, vi ôn dược; biểu tắc tần phiền cốc phạm đoan trung quỹ chi nghi. Phàm địch phương, hình khắc dụ cao môn chi ấm. Thành thử lệnh khí thần bỉ thạc nhân tứ. Kim Đại Khánh chi niên, suy ân sở tự gia nãi thiện căn chi tích. Quyết bỉ khắc xương tái khảo Nghiêu chương thức long mỹ báo. Tư đặc tặng Tòng Tứ Phẩm Cung Nhân tích chi. Cáo mệnh, Ư hi ! ỷ lư chi vọng phụ hĩ ! nãi cập vu thành lưu căn chi báo kim. Tư vĩnh thừa vô dịch, Khâm tai !
Khải Định nguyên niên thập nhị nguyệt nhị thập tam nhật
SẮC MỆNH CHI BẢO
Dịch nghĩa:
Thừa Thiên hưng vận,
Hoàng đế nói rằng:
Trẫm nghĩ rằng cái tiết trung của kẻ thần tử lập thân là từ chữ hiếu mà ra. Triều đình ban cho các loại ân trạch. Mẹ nhờ con mà quý, ngày tốt quả thật hợp với sợi dây thừng to cỏ chi được kính trọng nơi cửa Khổng. Nghĩ rằng: Bà Nguyễn thị Tước là cố mẫu của Quan trí sĩ Quang Lộc Tự Khanh Đinh Quang Trữ, là người nghiêm trang, thanh khiết, ôn thuận, lấy làm phép tắc cho người khác noi theo; là người đảm đang, lúc cúng tế thì có phép tắc trong cái dáng vẻ đoan chính. Phàm cỏ địch thì thơm; khuôn phép, biểu trưng là ân trạch đầy đủ của chốn cao môn. Thành thử khiến sớm đem cái tài năng của người lớn phô bày ra. Nay nhân gặp năm Đại Khánh, xét ân trạch tự làm cho gốc rễ sâu xa của cái thiện tốt đẹp thêm. Điều này có thể tôn vinh một lần nữa như trong chương Nghiêu huấn về việc báo đáp cao cả. Nay sắc đặc thưởng hàm Tòng Tứ Phẩm Cung Nhân. Ô hô! như dựa nơi cửa hẻm để trông cha vậy, bởi vì ngày nay đã gặp sự báo đáp chảy từ nơi nguồn gốc. Mong rằng thừa hưởng mãi không dứt. Hãy vâng kính !
Niên hiệu Khải Định năm đầu, ngày 23 tháng 12
(Bính Thìn, 1916)
SẮC MỆNH CHI BẢO